Welkom bij Gewoon FM

De politie van het Capitool wist drie dagen voor de bestorming van het Amerikaanse parlementsgebouw al voor een mogelijke aanval op het Congres. Dat staat in een intern rapport, schrijft The Washington Post die een deel van dat rapport in bezit heeft. "Aanhangers van de huidige president zien 6 januari 2021 als de laatste mogelijkheid om de uitslag van de presidentsverkiezingen terug te draaien", valt te lezen in het twaalf pagina's tellende rapport. "Hun gevoel van wanhoop en teleurstelling kan leiden tot een grotere reden om geweld toe te passen. Anders dan bij andere protesten na verkiezingen zijn de doelwitten van de Trump-aanhangers niet de tegendemonstranten, maar het Congres zelf." Rapport niet gedeeld Volgens de krant lijkt het er niet op dat het rapport gedeeld werd met andere overheden. Er was veel kritiek op de late reactie van verschillende diensten en het gebrek aan voorbereiding. Volgens experts zou de memo de diensten hebben kunnen waarschuwen voor mogelijke gevaren. Ook de FBI bleek na een eerdere ontkenning wel degelijk signalen te hebben gehad dat Amerikanen van plan waren naar Washington te komen en bereid waren daar geweld te plegen. Een bureau van de FBI in de staat Virginia waarschuwde de dag voor de bestorming expliciet dat enkele extremisten van plan waren naar Washington te reizen en dat zij met geweld en oorlog dreigden. Volgens de openbaar aanklager van de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. is er geen direct bewijs dat de bestormers van het Capitool vorige week van plan waren om politici te ontvoeren en te doden. Aanklager Michael Sherwin reageerde daarmee op eerdere berichten dat er wel bewijs is voor dergelijke liquidatieplannen. Wel kan het volgens hem zo zijn dat nog niet al het bewijs dat aanklagers in andere staten hebben verzameld al in Washington bekend is.

Na Facebook, Instagram, Twitter en Snapchat is Donald Trump deze week voorlopig ook verbannen van zijn YouTube-account. Het is ongekend dat een wereldleider op al die socialemediaplatformen geen boodschap meer kan delen. Twitter is de enige die het profiel van de Amerikaanse president voorgoed heeft verwijderd. Bij andere staatshoofden zijn weleens berichten gewist of was het account tijdelijk geblokkeerd, maar Trump is de eerste die sinds de invoer van deze regels niet meer mag terugkeren, bevestigt het bedrijf. Bij de rest van de platformen gaat het vooralsnog om een tijdelijke ban op het plaatsen van berichten. Los van de vraag of de boycot terecht is: het roept vragen op over hoeveel invloed deze bedrijven mogen hebben op het publieke debat en de vrijheid van meningsuiting. Zo noemde de Duitse bondskanselier Angela Merkel de blokkade van Trump deze week "problematisch". Alleen de rechterlijke en wetgevende macht zouden zo'n besluit volgens haar moeten kunnen nemen, "en niet het management van een socialemediaplatform". NOS op 3 legt uit wat Donald Trump, en wij ook, nog merken van een 25 jaar oude wet: Met een druk op de knop verloor de president directe toegang tot 88 miljoen volgers op Twitter. 35 miljoen volgers op Facebook, 24 miljoen op Instagram en 2,7 miljoen op YouTube krijgen voorlopig geen nieuwe berichten van Trump. Het is een besluit dat jaren geleden ondenkbaar was, legt hoogleraar politieke communicatie Claes de Vreese (UVA) uit. "Lange tijd hebben deze bedrijven gezegd: we gaan niet over de inhoud. Maar het feit dat ze nu overstappen tot het al dan niet tijdelijk opschorten van accounts is heel erg opvallend." Stefan Kulk, universitair hoofddocent technologie en recht (UU) omschrijft het als een nieuw hoofdstuk. "Een paar private bedrijven uit de Verenigde Staten worden steeds meer de scheidsrechters over wat je online wel of niet kunt zeggen." 'Oproepen tot geweld' De techbedrijven spreken dat overigens tegen in een reactie aan de NOS. Facebook zegt bijvoorbeeld dat het "niet aan private bedrijven is om beslissingen te nemen over fundamentele, democratische waarden. Maar belangrijk is om te benadrukken dat we wel content van politici verwijderen dat letsel kan veroorzaken, dat kiezers ontmoedigt te gaan stemmen, of waar sprake is van haatzaaien." Die grens heeft Trump volgens Facebook (ook eigenaar van Instagram) herhaaldelijk overtreden in de periode rondom de bestorming van het Capitool in Washington D.C.. Twitter verwijst naar deze redenering waarom Trump is verwijderd. Op basis van twee tweets van 8 januari oordeelde het bedrijf dat die "waarschijnlijk anderen inspireert" tot geweld, zoals bij de bezetting van het Capitool. In deze video zie je hoe het vreedzame pro-Trumprotest uitliep tot de bestorming van het Amerikaanse parlement: Ook Google (eigenaar van YouTube) zegt in een reactie dat Trump heeft aangestuurd tot geweld. Daarbij wordt hetzelfde three strikes-systeem gehanteerd als voor alle gebruikers. Dat betekent dat hij een week lang niets mag uploaden. Bij een tweede strike zou dat zijn voor een periode van twee weken. Bij drie strikes in 90 dagen wordt het account verwijderd. Na de gewelddadige bestorming van het Capitool riepen prominente Democraten direct op tot verbanning van de president op sociale media. Evenals 300 medewerkers van Twitter zelf. De Democraten en een deel van de Republikeinse politici vinden dat Trump heeft aangezet tot de gewelddadige bezetting van het parlementsgebouw. Er loopt een afzettingsprocedure tegen de president. Trump kan de blokkades op sociale media moeilijk aanvechten. Het gaat uiteindelijk om commerciële platforms die zelf mogen bepalen wat ze wel of niet toestaan van hun gebruikers. En hoelang die blokkade duurt. Voorstanders zeggen: eindelijk hebben sociale media fors ingegrepen tegen de 'alternatieve waarheden' van de Trump-regering, Maar diens aanhangers zien het juist als censuur. "De vrijheid van meningsuiting is dood", zei de oudste zoon van de president, Eric Trump. De Vreese: "Iemand structureel de mogelijkheid tot deelname aan het publieke debat ontnemen is gevaarlijk en daar moet je goed over nadenken. Ongeacht of er nou 75 miljoen mensen op de persoon hebben gestemd, of dat hij 75 volgers heeft." 'De macht gegeven' De situatie laat volgens Kulk zien hoeveel macht enkele techbedrijven in handen hebben. "Die hebben wij ze gegeven door massaal via deze platformen te communiceren. Maar je kunt je afvragen of die bedrijven wel zorgvuldig af kunnen wegen wat wel of niet door de beugel kan." Hij pleit ervoor dat de techbedrijven meer verantwoording moet afleggen en wijst erop dat dit ook in Brussel op de agenda staat. De Europese Commissie heeft in december twee wetsvoorstellen ingediend om de techsector te reguleren. Als die worden aangenomen, krijgen de bedrijven meer plichten om schadelijke inhoud te verwijderen. Aan de andere kant moeten de plaatsende partij wel duidelijk worden uitgelegd waarom dit is gedaan en de mogelijkheid krijgen om ertegen in beroep te gaan.

Goedemorgen! Het is de dag van de partijcongressen met een congres van het CDA en de SGP en het weekend van het EK Allround en Sprint in het Thialf Stadion in Heerenveen. De dag begint droog met wat zon, maar in de middag raakt het bewolkt en volgt vanuit het westen sneeuw. Vanavond valt vrijwel overal in het land 2 tot 5 centimeter sneeuw. De temperatuur ligt overdag rond 1 graad, maar tijdens sneeuwval vriest het licht. Zondagochtend valt in het uiterste oosten nog wat natte sneeuw of regen, elders treedt de dooi dan al in. Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor. Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist? In de stad Groningen is vannacht een schuur van een boerderij volledig uitgebrand. De brandweer meldde rond 06.00 uur dat de uitslaande brand onder controle was. Het nablussen neemt nog uren in beslag. In de omliggende tuinen en straten zijn asresten van het rieten dak gevonden. De brandweer roept omwonenden op om die resten op te ruimen en auto's af te spoelen. De paarden in een nabijgelegen schuur zijn in veiligheid gebracht, meldt de brandweer. Bij de brand zijn geen personen of dieren gewond geraakt. Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit In een nationaal park in het zuidwesten van China is een volledig witte reuzenpanda gespot. De panda werd twee keer gefilmd met infraroodcamera's en lijkt in goede gezondheid te verkeren. Het dier werd voor het laatst gezien in 2019, omdat hij nu alleen was vermoeden onderzoekers dat hij ongeveer drie jaar oud moet zijn en 'zijn moeder heeft verlaten om op eigen poten te staan'. Fijne dag!

Mensen die door de coronacrisis financieel het hardst worden getroffen, zoeken juist minder vaak hulp als ze geldzorgen hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van Wijzer in geldzaken, een platform van het ministerie van Financiën. "Het is dus belangrijk voor onder meer gemeenten en werkgevers om deze groepen actief te benaderen en te wijzen op de hulp die voorhanden is", zegt Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken. Vooral flexwerkers, zzp'ers en ondernemers geven aan dat ze minder inkomsten hebben sinds de coronacrisis. "We zijn bang dat een deel van hen in de problemen komt", zegt Simonse. "Ze hebben al geen grote buffer en zijn daar nu op aan het interen." Spaarpotjes openbreken Een van hen is zzp'er Els van Meenen, schoonheidsspecialiste in Geldermalsen. Door de tweede lockdown moet ze, net als in het voorjaar, haar deuren voor langere tijd gesloten houden. Nu leeft ze met haar zoon van de Tozo, de tijdelijke overbruggingsmaatregel van het Rijk voor zelfstandig ondernemers. Dat komt neer op 1050 euro per maand. Ze maakt sinds de coronacrisis een paar keer per week schoon in een ziekenhuis, maar dat geld wordt afgetrokken van haar uitkering. 1050 euro is voor Van Meenen te weinig om van te leven. "Ik werk normaal fulltime in mijn praktijk, dus mijn leefsituatie en vaste lasten zijn niet afgestemd op dit bedrag", vertelt ze. "Ik heb daardoor mijn spaarpotjes moeten openbreken, ook het geld dat ik voor mijn pensioen heb. Ik wil ook niet lenen, want je weet niet of je zaak het gaat overleven." Omdat ze vorig jaar april nog maar 25 euro op haar rekening had staan, besloot ze burgemeester Servaas Stoop van de gemeente West Betuwe, waar Geldermalsen onder valt, een tweet te sturen. Binnen twee dagen had ze de Tozo-uitkering op haar rekening: Maar Els is volgens Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken eerder een uitzondering. "Uit een eerdere studie, van vlak voor de coronacrisis, weten we ook dat juist de groep werkende armen niet goed in beeld is bij gemeenten. Dit is een bekend probleem: we weten dat mensen die schulden hebben vijf jaar wachten. Dan hebben ze gemiddeld 35.000 euro schuld." Stukje schaamte Het is een probleem dat ook de gemeente Hoorn ziet aankomen. Eerder ging het mis bij de schuldhulpaanvraag voor zzp'ers, nu belt de gemeente zelf mensen terug die een Tozo-tegemoetkoming voor de periode oktober 2020-maart 2021 hebben aangevraagd, om te vragen of ze kunnen rondkomen. "We kijken daarbij niet per se naar inkomen, maar naar de vaste lasten", vertelt wethouder Kholoud Al Mobayed. Wie in de problemen zit, kan bijvoorbeeld financiële hulp of begeleiding krijgen. Daarnaast begint de gemeente volgende week een campagne om mensen met geldzorgen aan te moedigen zich te melden. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft 130 miljoen euro vrijgemaakt voor een tijdelijke ondersteuning in noodzakelijke kosten (TONK). Het geld is geen inkomensondersteuning, maar bijvoorbeeld bedoeld voor zzp'ers of flexwerkers die de huur niet meer kunnen betalen. Het ministerie wil voor 1 februari meer duidelijkheid geven voor wie de maatregel precies bedoeld is. Al Mobayed wil met dat geld ook mensen helpen die normaal gesproken veel verdienen. "We kunnen hopelijk mensen helpen die bijvoorbeeld de hypotheek niet kunnen betalen. Ik hoop dat we naar maatwerk kunnen kijken, naar wat iemand echt nodig heeft." Schoonheidsspecialiste Van Meenen aarzelt niet om via die regeling meer steun te vragen. "Als we na 9 februari dicht moeten blijven, heb ik geen andere keus dan bij de gemeente aan te kloppen", zegt zij. "Als ik voldoe aan de regels, zal ik er daarom zeker gebruik van maken."

Artsen in de stad Manaus in de Braziliaanse Amazone moeten door een tekort aan zuurstofflessen kiezen wie ze aan de beademing leggen. Een vliegtuig van de luchtmacht is daarom naar de geïsoleerde stad gevlogen met 6000 liter zuurstof aan boord om te verdelen onder de ziekenhuizen. Ook is het leger ingezet om in de ziekenhuizen te assisteren. De situatie in Manaus, met ruim 2 miljoen inwoners, is al een tijd nijpend. In de regio is een nieuwe coronavariant opgedoken waardoor er snel veel besmettingen bij komen. Geïsoleerd Omdat de stad geïsoleerd is, komt de hulp langzaam op gang. Naast het tekort aan zuurstofflessen is er ook een tekort aan bedden. Nieuwe patiënten kunnen niet meer worden opgenomen. "Ondertussen staan er op het kerkhof mensen in de rij om hun familieleden te begraven", zei correspondent Nina Jurna in Nieuws en Co op NPO Radio 1. Inmiddels is er een avondklok afgekondigd van 19.00 tot 06.00 uur.